Akebia pięciolistkowa to interesujące pnącze, które zyskuje na popularności w polskich ogrodach. Ta niezwykła roślina przyciąga uwagę nie tylko swoim atrakcyjnym wyglądem, ale także oryginalnymi owocami.
Charakterystyka akebii pięciolistkowej (Akebia quinata)
Akebia pięciolistkowa jest rośliną rodzimą dla Azji Wschodniej, szczególnie Chin i Japonii. Można ją tam spotkać rosnącą dziko w lesie górskim, gdzie wspina się po drzewach i skałach. Na kontynent europejski trafiła w XIX wieku, kiedy zaczęto ją uprawiać jako roślinę zdobniczą.
Pnącze wyróżnia się charakterystycznymi, dłoniastymi liśćmi złożonymi z pięciu owalnych listków. Łodygi akebii są elastyczne i mocne, osiągając długość nawet do 10 metrów. Młode pędy mają zielonkawy kolor, który z czasem przechodzi w brązowy.
Tempo wzrostu akebii jest imponujące – w sprzyjających warunkach może przyrastać nawet 1-2 metry rocznie. Jest to szczególnie widoczne w pierwszych latach po posadzeniu, gdy roślina intensywnie się rozrasta. Podobnie jak inne pnącza zimozielone, akebia szybko pokrywa podpory.
Właściwości ozdobne tej rośliny są nie do przecenienia. Kwiaty akebii pojawiają się wczesną wiosną, jeszcze przed pełnym rozwojem liści, dołączając do innych kwiatów wczesnej wiosny. Mają nietypowy, czekoladowo-fioletowy kolor i przyjemny, waniliowy zapach.
Uprawa akebii pięciolistkowej w ogrodzie
Wymagania glebowe akebii nie są wygórowane. Najlepiej rośnie w żyznej, przepuszczalnej glebie o lekko kwaśnym odczynie (pH 6,0-6,5). Gleba powinna być stale lekko wilgotna, ale nie mokra.
Wybór odpowiedniego stanowiska jest kluczowy dla prawidłowego rozwoju rośliny. Akebia najlepiej rośnie w miejscach słonecznych lub półcienistych. W pełnym słońcu kwitnie najobficiej, jednak znosi również częściowe zacienienie. Należy unikać miejsc silnie zacienionych, gdzie roślina będzie rosła słabiej.
Sadzenie akebii na pergoli wymaga odpowiedniego przygotowania. Podobnie jak przy uprawie winogrona na balkonie, podpory muszą być solidne i trwałe, gdyż dorosła roślina może być dość ciężka.
Systematyczne podlewanie jest kluczowe, zwłaszcza w pierwszym roku po posadzeniu roślin. Należy dbać o stałe i równomierne nawilżenie gleby, unikając jednocześnie nadmiaru stojącej wody. Optymalnym czasem na rozpoczęcie nawożenia jest początek sezonu wegetacyjnego, czyli wczesna wiosna. W ciągu całego okresu wzrostu warto stosować nawozy wieloskładnikowe co 4–6 tygodni.
Zimowanie akebii w polskim klimacie zwykle nie sprawia problemów. Znajomość stref mrozoodporności roślin w Polsce pomoże w odpowiednim zabezpieczeniu rośliny. Jest mrozoodporna do -20°C.
Rozmnażanie i pielęgnacja akebii
Przygotowanie sadzonek akebii to proces wymagający odpowiedniego planowania i techniki. Podobnie jak w przypadku powojnika, najlepsze sadzonki pozyskuje się z półzdrewniałych pędów w okresie późnej wiosny lub wczesnego lata.
Sposób i terminy rozmnażania akebii różnią się w zależności od zastosowanej metody. Najczęściej stosuje się dwie główne techniki:
- Rozmnażanie przez sadzonki zielne (maj-czerwiec)
- Rozmnażanie przez sadzonki półzdrewniałe (lipiec-sierpień)
Sadzonki należy umieścić w wilgotnym podłożu składającym się z torfu i piasku w proporcji 1:1. Dla lepszego ukorzeniania można zastosować ukorzeniacz.
Przycinanie akebii pięciolistkowej to kluczowy element pielęgnacji. Najlepszy termin przycinania przypada na późną zimę lub wczesną wiosnę, przed rozpoczęciem wegetacji.
Chciałbyś przepisać akapit, ale nie podałeś żadnego tekstu do przepisania. Proszę dostarczyć tekst do przepisania, a ja chętnie Ci pomogę!
- Usuwaniu martwych i przemarzniętych pędów
- Skracaniu zbyt długich łodyg
- Przerzedzaniu zagęszczonych partii rośliny
- Usuwaniu pędów krzyżujących się i rosnących do wewnątrz
Formowanie młodych roślin rozpoczyna się już w pierwszym roku po posadzeniu. Należy wybrać 2-3 najsilniejsze pędy główne i systematycznie prowadzić je po podporach.
Owoce akebii – uprawa i wykorzystanie
Kwitnienie akebii rozpoczyna się zwykle w kwietniu lub maju. Roślina wytwarza dwa rodzaje kwiatów: większe żeńskie o purpurowej barwie oraz mniejsze męskie w kolorze różowym. Dla zapewnienia owocowania konieczne jest zapylenie krzyżowe.
Warunki owocowania są dość specyficzne. Podobnie jak w przypadku mini kiwi, aby akebia zaowocowała, potrzebuje odpowiedniego nasłonecznienia i regularnego podlewania w okresie kwitnienia.
Charakterystyka owoców akebii jest wyjątkowa. Owoce przypominają kształtem podłużne strąki o długości 8-12 cm. Dojrzewają jesienią, przybierając fioletowo-purpurową barwę. Ich miąższ ma kremową konsystencję i słodko-kwaśny smak.
Spożywanie owoców akebii wymaga odpowiedniego przygotowania. Smak przypomina połączenie banana z liczi. Owoce można spożywać na surowo.
- Deserów
- Dżemów
- Soków
- Dodatków do sałatek
Akebia, znana również jako czynszownik pięciolistkowy, jest owocem o istotnej wartości odżywczej. Jest bogata w witaminę C, antyoksydanty, błonnik oraz minerały takie jak potas i magnez. Niemniej jednak, w naszym klimacie jej owocowanie nie zawsze jest regularne i nie każdy rok przynosi obfite plony.
