Szkoły pszczelarskie są tego cichymi bohaterami. Jaki jest ich wpływ na współczesną edukację?
Zespół Szkół Rolniczych CKZ w Pszczelej Woli (woj. lubelskie)
W sercu zielonej Lubelszczyzny, otoczona lasami, łąkami i polami kwitnącego rzepaku, znajduje się miejscowość, której nazwa od razu przywodzi na myśl pszczoły – Pszczela Wola. To właśnie tutaj, w miejscu pełnym spokoju i harmonii z naturą, od 1944 roku działa wyjątkowa placówka edukacyjna: Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego im. Zofii i Tadeusza Wawrynów. To szkoła o unikalnym profilu łącząca pasję do przyrody z nowoczesnym kształceniem zawodowym, stanowiąca fundament dla rozwoju współczesnego pszczelarstwa w Polsce.
Historia i dziedzictwo szkoły pszczelarskiej
Założona tuż po II wojnie światowej szkoła była odpowiedzią na pilną potrzebę odbudowy krajowego pszczelarstwa. Dla wielu uczniów i nauczycieli Pszczela Wola stała się czymś więcej niż tylko miejscem nauki – to przestrzeń budowania tożsamości, odnajdywania sensu i rozwoju osobistego.
Pani Danuta, absolwentka rocznika 1968, wspomina: „Przyjechałam z Łodzi. Nie wiedziałam nawet, jak wygląda królowa pszczół. Bałam się pierwszego wejścia do pasieki. Ale potem, kiedy zobaczyłam, że pszczoły przysiadają na moim ramieniu, jakby czuły, że nie zrobię im krzywdy, poczułam, że to moje miejsce”.
Program kształcenia pszczelarskiego
ZSR CKZ w Pszczelej Woli prowadzi technikum pszczelarskie, kursy zawodowe oraz szkolenia dla dorosłych. Program nauczania obejmuje przedmioty biologiczne, chemiczne i ekologiczne, a także etykę pszczelarską, zasady marketingu produktów pszczelich oraz innowacyjne technologie wykorzystywane w nowoczesnej gospodarce pasiecznej. Uczniowie zdobywają praktyczne umiejętności w szkolnych pasiekach, ucząc się odpowiedzialnego zarządzania rodzinami pszczelimi i przetwarzania produktów pszczelich na wysokiej jakości miody, pyłek czy propolis.
Infrastruktura i współpraca międzynarodowa
Szkoła dysponuje rozbudowanym zapleczem dydaktycznym: pasiekami demonstracyjnymi, laboratoriami chemicznymi i biologicznymi, pracowniami technologicznymi oraz linią do konfekcjonowania miodu. Dzięki współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie, Instytutem Ogrodnictwa w Puławach oraz partnerami z Niemiec, Francji, Czech i Ukrainy, uczniowie mają dostęp do najnowszych badań oraz międzynarodowych praktyk zawodowych. W ramach programu Erasmus+ uczniowie odbywają praktyki w renomowanych pasiekach ekologicznych za granicą. Poznają nowe metody hodowli, kontrolę chorób pszczelich oraz systemy zarządzania w gospodarstwach apiterapeutycznych. Szczegóły projektów można znaleźć na stronie szkoły: pszczelawola.
Kadra z pasją i misją edukacyjną
W skład kadry dydaktycznej wchodzą doświadczeni pszczelarze, przyrodnicy oraz autorzy publikacji branżowych. Wielu z nich to praktycy, którzy łączą nauczanie z prowadzeniem własnych pasiek. Ich celem jest nie tylko przekazywanie wiedzy teoretycznej, ale również rozwijanie postawy odpowiedzialności ekologicznej i szacunku wobec przyrody.
Wydarzenia edukacyjne i obecność w mediach
Szkoła regularnie organizuje wydarzenia edukacyjne i kulturalne, takie jak Lubelski Piknik Pszczelarski, warsztaty dla dzieci i młodzieży oraz spotkania z ekspertami z zakresu apiterapii i fitoterapii. Angażuje się w działania promujące zdrowy styl życia oraz ochronę bioróżnorodności.
Placówka współpracuje z Polskim Związkiem Pszczelarskim oraz międzynarodową federacją Apimondia, co przekłada się na jej rozpoznawalność również poza granicami kraju. Szkoła była wielokrotnie opisywana w mediach ogólnopolskich i branżowych, m.in. w TVP Lublin oraz na portalach specjalistycznych: Pasieka24, Zielony Portal czy ekologia. Zespół Szkół Rolniczych CKZ w Pszczelej Woli to miejsce, w którym wiedza spotyka się z tradycją, a miłość do pszczół staje się fundamentem zawodowej i osobistej drogi życia.
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
W samym sercu akademickiego Lublina, miasta o wielowiekowej tradycji naukowej, mieści się jedna z najważniejszych uczelni przyrodniczych w Polsce – Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. W jego strukturach, zwłaszcza na Wydziale Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki oraz w Instytucie Nauk o Roślinach i Glebie, rozwija się nie tylko nauka o pszczołach, ale i cała wizja ochrony zapylaczy w ekosystemie oraz ich roli w zrównoważonym rolnictwie i zdrowiu człowieka.
Studia przyrodnicze i kierunki wspierające pszczelarstwo
Uniwersytet oferuje liczne kierunki związane z biotechnologią, zootechniką, rolnictwem ekologicznym, ochroną środowiska i towaroznawstwem żywności. W programach kształcenia znajdują się zagadnienia z zakresu biologii pszczoły miodnej, anatomii i fizjologii owadów, chorób zakaźnych, dobrostanu owadów zapylających, apiterapii oraz bioprodukcji pszczelarskiej. Na zajęciach terenowych i w uczelnianych pasiekach doświadczalnych studenci uczą się nie tylko obsługi uli i oceny kondycji rodzin pszczelich, ale również analizują wpływ czynników środowiskowych na efektywność zapylania i jakość produktów pszczelich.
„Pamiętam, jak po raz pierwszy trzymałam w dłoniach ramkę pełną pszczół. Serce biło jak szalone, a dłonie drżały. Prowadzący uśmiechnął się i powiedział: One czują, kiedy człowiek się boi, ale też wyczuwają szacunek. Od tego momentu wiedziałam, że jestem na właściwej drodze” – wspomina Julia, studentka III roku zootechniki.
Badania naukowe i rozwój technologii pszczelarskiej
Uniwersytet prowadzi intensywne badania nad zdrowiem pszczół, ich mikrobiomem, odpornością na stresy środowiskowe i pestycydy oraz nad bioaktywnymi właściwościami produktów pszczelich. Inicjatywy takie jak projekt BeeWell we współpracy z Uniwersytetem Hohenheim i INRAE we Francji umożliwiają międzynarodową wymianę danych i wdrażanie najlepszych praktyk hodowlanych. Uczelnia aktywnie współpracuje z Instytutem Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach, Państwowym Instytutem Weterynarii w Puławach, a także z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie, wdrażając wspólne projekty związane z zastosowaniem miodu, propolisu i mleczka pszczelego w dietoterapii i leczeniu chorób cywilizacyjnych. Organizowane są również międzynarodowe konferencje naukowe i szkolenia branżowe, takie jak BioApiterapia i zdrowie owadów zapylających oraz warsztaty z neurobiologii pszczół, gromadzące ekspertów z całej Europy.
Inspiracje zawodowe i ścieżki kariery absolwentów
Nauczyciele akademiccy i doktoranci dzielą się wiedzą nie tylko z sali wykładowej. Dr hab. Tomasz Leśniak, który od lat zajmuje się neurochemią owadów, często zaprasza studentów do wspólnego analizowania wyników badań przy naparze z melisy i miodzie lipowym z własnej pasieki. Jak sam mówi: „W nauce najważniejsze jest serce. Statystyka może pomóc, ale pszczoły trzeba przede wszystkim rozumieć. I kochać”. Absolwenci uczelni zakładają pasieki, prowadzą firmy edukacyjne, laboratoria analityczne i projektują innowacyjne rozwiązania w zakresie ochrony bioróżnorodności. Uniwersytet wspiera ich działania poprzez Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości oraz dostęp do grantów i sieci doradczych.
Współpraca międzynarodowa i wymiana akademicka
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie prowadzi wymiany akademickie i badawcze w ramach programów Erasmus+ oraz Horizon Europe. Współpraca z partnerami z Rumunii, Słowenii, Finlandii i Węgier pozwala na realizację wspólnych projektów z zakresu ekologii zapylaczy i innowacji w rolnictwie. Studenci odbywają praktyki w takich ośrodkach jak Uniwersytet Nauk Stosowanych w Wiedniu, Uniwersytet Rolniczy w Nitrze czy Instytut Ekologii Krajobrazu w Bretanii. Uniwersytet to nie tylko ośrodek naukowy. To środowisko, które inspiruje do życia w harmonii z przyrodą, rozwija kompetencje zawodowe i buduje świadomość odpowiedzialności za przyszłość owadów zapylających.
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Na południu Polski, w samym sercu historycznego Krakowa, znajduje się uczelnia, która od pokoleń łączy naukę z tradycją, a przyrodę z innowacją. Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja to miejsce, gdzie pszczoły są nie tylko tematem badań naukowych, ale i symbolem harmonii między człowiekiem a środowiskiem. To tu kształtują się przyszli naukowcy, rolnicy, ekolodzy i pasjonaci pszczelarstwa, dla których zrównoważony rozwój i ochrona bioróżnorodności są fundamentem działania.
Kierunki studiów przyjazne środowisku i zapylaczom
Uczelnia oferuje szeroki wybór kierunków przyrodniczych i technicznych, w tym rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo, biotechnologię oraz ochronę środowiska. Na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt oraz w jednostkach międzywydziałowych prowadzone są zajęcia z entomologii, ekologii zapylaczy, dobrostanu pszczół i jakości produktów pszczelich. Studenci zdobywają wiedzę teoretyczną i praktyczną poprzez zajęcia terenowe, praktyki zawodowe i udział w projektach badawczych. Elementy pszczelarstwa pojawiają się w ramach przedmiotów kierunkowych, a wiedza jest osadzona w kontekście adaptacji do zmian klimatu, ochrony krajobrazu i regeneracji siedlisk owadów zapylających.
„Był chłodny majowy poranek. Mieliśmy prowadzić monitoring dzikich pszczół na obrzeżach Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego. Przez godzinę nie zauważyliśmy żadnego trzmiela, a ja zaczęłam wątpić, czy dane będą wartościowe. Wtedy usiedliśmy z opiekunem na łące pełnej facelii i on powiedział: Obserwacja to nie tylko statystyka. To też cierpliwość’. Po chwili pojawił się pierwszy owad. To było jak znak – natura nie działa na zawołanie”.
Badania naukowe i ochrona pszczół
W Instytucie Biologii Stosowanej i Inżynierii Środowiska realizowane są projekty badawcze z zakresu wpływu pestycydów na zdrowie pszczół, zanieczyszczeń środowiskowych w miodzie, adaptacji zapylaczy do terenów miejskich oraz monitoringu bioróżnorodności. Sztandarowy projekt „Miasto dla Pszczół” obejmuje pasieki na dachach kampusu i obserwacje zachowania pszczół w warunkach miejskich. Projekt realizowany jest przy współpracy z Zielony Kraków, Małopolski Ogród Sztuki oraz Bienenforschung Austria. Uczelnia współpracuje z zagranicznymi partnerami:
● Mendel University w Brnie
● Julius Kühn-Institut
● Polska Akademia Nauk
Wspólne projekty są częścią programów Horizon Europe i Life Programme.
Edukacja ekologiczna i działania społeczne
Uniwersytet organizuje wydarzenia otwarte, takie jak wykłady, warsztaty, pokazy uli obserwacyjnych i degustacje produktów pszczelich w ramach programu „Małopolska dla zapylaczy”, finansowanego przez WFOŚiGW w Krakowie. W działania włączani są uczniowie szkół, nauczyciele, pszczelarze i mieszkańcy miasta. Na corocznym Festiwalu Nauki i Sztuki w Krakowie uczelnia promuje praktyki proekologiczne i znaczenie owadów zapylających dla lokalnych ekosystemów.
Programy mobilności i wsparcie studentów
W ramach Erasmus+, studenci odbywają praktyki w pasiekach ekologicznych w Austrii, Niemczech, Finlandii i Estonii. Uniwersytet współpracuje m.in. z:
● Luke – Finnish Institute for Natural Resources
● SGGW w Warszawie
● Instytut Ochrony Roślin – PIB
Uczelnia wspiera rozwój kariery przez Akademickie Biuro Karier, programy mentoringowe i Inkubator Przedsiębiorczości. Aktualności, kierunki studiów i projekty badawcze można znaleźć na stronie głównej: urk. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie to miejsce, gdzie wiedza akademicka spotyka się z praktyką ekologiczną, a pasja do pszczelarstwa staje się mostem łączącym naukę, edukację i troskę o przyszłość środowiska naturalnego.
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Położony nad Odrą, w mieście o bogatej tradycji akademickiej i otwartym na nowe idee, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu od lat kształtuje pokolenia specjalistów w dziedzinie nauk rolniczych, przyrodniczych i weterynaryjnych. W jego strukturach edukacyjnych i badawczych pszczoły zajmują szczególne miejsce jako kluczowy element ekosystemu, gospodarki żywnościowej i dziedzictwa kulturowego.
Kierunki studiów związane z ochroną zapylaczy
Na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt oraz Wydziale Przyrodniczo-Technologicznym prowadzone są zajęcia z entomologii stosowanej, apiterapii, ekologii owadów zapylających oraz analizy jakości produktów pszczelich. Studenci kierunków takich jak zootechnika, biologia stosowana, technologia żywności, weterynaria i inżynieria środowiska zdobywają wiedzę na temat biologii pszczoły miodnej, funkcjonowania rodzin pszczelich, zwalczania chorób oraz monitorowania zagrożeń środowiskowych. Zajęcia praktyczne prowadzone są w nowoczesnych pasiekach dydaktycznych i laboratoriach analitycznych, w których przyszli specjaliści uczą się pracy z różnymi typami uli, oceny zdrowotności pszczół i wykorzystania produktów pszczelich w branży farmaceutycznej, kosmetycznej oraz spożywczej.
„W dzieciństwie bałam się pszczół, po użądleniu w wieku sześciu lat omijałam pasieki szerokim łukiem. A potem trafiłam na wykład dr Kowalskiej. Mówiła o cichym języku pszczół z taką czułością, że zapragnęłam ich słuchać. Teraz piszę pracę magisterską o wpływie ekstraktów roślinnych na odporność pszczół i nie wyobrażam sobie pracy bez nich” – mówi Ania, studentka biologii stosowanej.
Badania naukowe i współpraca z ośrodkami międzynarodowymi
Uniwersytet realizuje badania z zakresu zdrowia pszczół, mikrobioty ula, pozostałości pestycydów w miodach, biochemii produktów pszczelich oraz wpływu zmian klimatycznych na kondycję rodzin pszczelich. Wyróżniające się projekty realizowane są we współpracy z:
● Uniwersytetem Medycyny Weterynaryjnej w Wiedniu,
● Instytutem Pszczelarskim w Lublanie,
● Uniwersytetem Przyrodniczym w Czechach (CZU).
Uczelnia uczestniczy w europejskich programach badawczych, takich jak Horizon Europe, COST Actions oraz krajowych grantach finansowanych przez NCBiR i NCN.
Współpracuje również z Instytutem Zootechniki – PIB w Balicach, SGGW, UP Lublin oraz Dolnośląskim Związkiem Pszczelarzy, wspierając rozwój kompetencji zawodowych i edukację praktyczną.
Edukacja, działania lokalne i popularyzacja nauki
Uniwersytet aktywnie uczestniczy w Dolnośląskim Festiwalu Nauki, organizuje Dni Otwartych Pasiek, warsztaty pszczelarskie, wykłady otwarte oraz prelekcje na temat bioróżnorodności i zrównoważonego rolnictwa. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się warsztaty sensoryki miodu, które pozwalają uczestnikom nauczyć się rozróżniania odmian na podstawie koloru, zapachu i smaku. Tego typu wydarzenia przyciągają studentów, uczniów szkół średnich oraz mieszkańców regionu. Uniwersytet współpracuje z instytucjami lokalnymi, takimi jak:
● Pasieka Miejska Wrocław,
● Fundacja Ekorozwoju,
● Centrum Edukacji Ekologicznej Hydropolis.
Na stronie upwrl dostępne są aktualne informacje o kierunkach studiów, naborze, projektach badawczych i inicjatywach uczelni.
To miejsce, gdzie wiedza o pszczołach łączy się z codzienną troską o przyszłość środowiska, a edukacja przybiera formę zaangażowania, empatii i praktyki zakorzenionej w naturze.
SGGW – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Na obrzeżach Warszawy, w zielonym kampusie przy ul. Nowoursynowskiej, mieści się Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – renomowana uczelnia rolnicza o ponad dwustuletniej tradycji. Wśród jej specjalizacji wyróżnia się zaangażowanie w rozwój pszczelarstwa akademickiego, edukacyjnego i naukowego, co czyni ją istotnym punktem odniesienia dla studentów i badaczy z całego kraju.
Pszczelarstwo w programach edukacyjnych SGGW
Tematyka pszczelarska obecna jest w programach studiów takich kierunków jak rolnictwo, ogrodnictwo, zootechnika, biologia, weterynaria oraz ochrona środowiska. Zajęcia prowadzone są przez Wydział Medycyny Weterynaryjnej oraz Instytut Biologii Stosowanej i Biotechnologii.
Studenci uczą się biologii owadów zapylających, patologii pszczół, bezpieczeństwa produktów pszczelich, mikrobiologii miodu, a także zasad apiterapii. Program obejmuje również praktyczne ćwiczenia w pasiece dydaktycznej i laboratoriach diagnostycznych.
„Gdy pierwszy raz weszłam do laboratorium chorób pszczół, byłam przytłoczona ilością preparatów. Ale kiedy zobaczyłam przez mikroskop mikroskopowe formy pasożytów, uświadomiłam sobie, jak wiele możemy zrobić dla tych owadów. To nie tylko edukacja – to misja” – mówi Julia, studentka weterynarii.
Badania naukowe i międzynarodowe projekty
SGGW prowadzi interdyscyplinarne badania nad zdrowiem rodzin pszczelich, jakością miodu i propolisu, wpływem roślin miododajnych na odporność pszczół oraz skutecznością naturalnych terapii przeciwko warrozie i nosemozie. Kluczowe instytucje partnerskie to:
● Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach,
● Uniwersytet w Hohenheim,
● Narodowy Instytut Zdrowia Zwierząt w Rydze.
Uczelnia bierze udział w projektach finansowanych z programów Erasmus+, Horizon Europe, NCBiR i NCN. Wyniki badań są publikowane w uznanych czasopismach naukowych: Journal of Apicultural Research, Insects, Polish Journal of Veterinary Sciences.
Edukacja ekologiczna i zaangażowanie społeczne
Na terenie kampusu działa pasieka dydaktyczna wykorzystywana do praktyk studenckich, projektów naukowych i wydarzeń popularyzujących wiedzę o pszczołach. Uniwersytet organizuje warsztaty z zakresu analizy sensorycznej miodów, tworzenia produktów pszczelich oraz ekologicznej architektury uli.
„Pamiętam warsztaty z dziećmi z klas integracyjnych. Jedno z nich, chłopiec z afazją, nie odezwał się przez pierwszą godzinę. Ale gdy zobaczył królową pszczół, uśmiechnął się i wyszeptał: To jest królowa?. Cisza w ulu pozwoliła mu przemówić” – wspomina Marta, doktorantka prowadząca zajęcia edukacyjne. SGGW współpracuje z:
● Fundacją Pszczoła Musi Żyć,
● Polskim Związkiem Pszczelarskim,
● Fundacją Łąka,
● Międzynarodową Organizacją Apimondia.
Program „Warszawa dla Pszczół” oraz liczne inicjatywy na rzecz zieleni miejskiej pozwalają uczelni na integrację działań akademickich z potrzebami lokalnej społeczności i promowanie ochrony bioróżnorodności. Więcej informacji o rekrutacji, kierunkach, projektach i wydarzeniach dostępnych jest na stronie: SGGW
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Na styku warmińskich jezior i mazurskich lasów, w malowniczym Olsztynie, mieści się Uniwersytet Warmińsko-Mazurski – publiczna uczelnia wyższa, która z powodzeniem łączy nauki przyrodnicze, rolnicze i weterynaryjne z praktyką terenową i lokalną tradycją pszczelarską. Działając na pograniczu dzikiej przyrody i nowoczesnych laboratoriów badawczych, UWM odgrywa kluczową rolę w kształceniu specjalistów oraz prowadzeniu innowacyjnych badań nad owadami zapylającymi.
Programy studiów z zakresu pszczelarstwa i ochrony zapylaczy
Na kierunkach takich jak zootechnika, biologia, weterynaria, rolnictwo oraz ochrona środowiska realizowane są specjalistyczne moduły dydaktyczne z zakresu pszczelarstwa, biologii owadów, entomologii stosowanej oraz apiterapii. Zajęcia prowadzone są przez kadrę naukową Wydziału Biologii i Biotechnologii oraz Wydziału Medycyny Weterynaryjnej. „Mieliśmy zajęcia w pasiece dydaktycznej w Kortowie. Pszczoły były spokojne, a słońce delikatnie padało na dłonie. Prowadząca poprosiła, żebyśmy zamknęli oczy i wsłuchali się w dźwięk ula. Przez chwilę czuliśmy, jakbyśmy byli jego częścią. Od tamtej pory wiem, że to nie jest tylko nauka. To zaufanie i szacunek” – opowiada Kamil, student III roku zootechniki. Oprócz zajęć obowiązkowych, uczelnia oferuje również studia podyplomowe z zakresu gospodarki pasiecznej i przetwórstwa produktów pszczelich, realizowane we współpracy z branżą rolniczą i lokalnymi organizacjami pszczelarskimi.
Projekty badawcze i współpraca naukowa
UWM prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe nad zachowaniem pszczół w warunkach stresu środowiskowego, toksycznością pestycydów, mikrobiotą uli, skutecznością biopreparatów w leczeniu chorób pszczelich oraz walorami odżywczymi miodów z różnych siedlisk ekologicznych. Współpraca międzynarodowa obejmuje:
● Instytut Ogrodnictwa – PIB,
● Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach,
● Hochschule Weihenstephan-Triesdorf,
● University of Rijeka,
● Université de Liège – Gembloux Agro-Bio Tech.
Projekty finansowane są ze środków NCBiR, NCN, Horizon Europe oraz programu Erasmus+. UWM należy także do międzynarodowych sieci naukowych: BeeLife, PolBeeLab, COLOSS.
Pasieka dydaktyczna, wydarzenia i edukacja społeczna
W kampusie Kortowo funkcjonuje profesjonalna pasieka edukacyjna z infrastrukturą dostosowaną do zajęć praktycznych i warsztatowych. W ramach corocznego Festiwalu Nauki oraz Dni Kortowa uczelnia organizuje:
● warsztaty z botaniki miododajnej i dzikich zapylaczy,
● pokazy wyrobu świec woskowych,
● zajęcia z sensorycznej oceny miodów,
● szkolenia z zakresu mikroskopii chorób pszczół i patogenów.
„Widziałam chłopca z grupy szkolnej, który od początku trzymał się z tyłu. Gdy dałam mu ramkę z pszczołami, trzymał ją bardzo delikatnie, patrząc z niedowierzaniem. Po chwili zapytał: One naprawdę mnie nie użądlą?. Zobaczyłam, jak rośnie w nim odwaga. Od tamtej chwili nie odstępował mnie na krok. Powiedział, że będzie pszczelarzem jak jego dziadek, którego już nie pamięta” – wspomina Karolina, edukatorka terenowa UWM. Uniwersytet aktywnie współpracuje z regionalnymi i krajowymi organizacjami:
● Warmińsko-Mazurski Związek Pszczelarzy,
● Fundacja Miłośnicy Pszczół,
● Polskie Towarzystwo Apiterapii,
● Fundacja Dzika Polska.
FAQ – Edukacja pszczelarska
1. Czym jest Zespół Szkół Rolniczych CKZ w Pszczelej Woli i dlaczego jest wyjątkowy?
To jedyna w Polsce placówka z pełnym profilem pszczelarskim, działająca od 1944 roku. Łączy kształcenie zawodowe z pasją do przyrody. Uczniowie uczą się nie tylko teorii, ale także praktyki w szkolnej pasiece i laboratoriach.
2. Jakie kierunki oferują uczelnie wyższe wspierające pszczelarstwo?
Uczelnie, takie jak Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, UP we Wrocławiu, SGGW czy UWM w Olsztynie, oferują m.in. zootechnikę, biologię, rolnictwo ekologiczne, ochronę środowiska, biotechnologię, weterynarię i apiterapię – wszystkie z elementami pszczelarstwa.
3. Czy można odbyć praktyki zagraniczne w ramach nauki pszczelarstwa?
Tak. Dzięki programom Erasmus+ i Horizon Europe, studenci i uczniowie odbywają praktyki w ekologicznych pasiekach w Austrii, Finlandii, Francji, Czechach i wielu innych krajach.
4. Jakie są możliwości kariery po ukończeniu nauki pszczelarskiej?
Absolwenci mogą zakładać własne pasieki, pracować w laboratoriach analitycznych, firmach edukacyjnych, badawczych i wdrożeniowych. Wspierani są przez inkubatory przedsiębiorczości oraz sieci doradcze przy uczelniach.
5. Czy osoby dorosłe mogą się kształcić w kierunku pszczelarstwa?
Tak. W Pszczelej Woli prowadzone są kursy zawodowe i szkolenia dla dorosłych. Studia podyplomowe oferują również uczelnie wyższe, m.in. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski i UP we Wrocławiu.
6. Na czym polegają badania naukowe prowadzone na uczelniach?
Obejmują one m.in.:
● mikrobiotę pszczół,
● odporność na pestycydy,
● biochemię miodów,
● wpływ roślin miododajnych na zdrowie pszczół,
● rozwój naturalnych terapii przeciwko chorobom jak warroza i nosemoza.
7. Jakie wydarzenia edukacyjne organizowane są dla społeczeństwa?
Uczelnie i szkoły organizują:
● pikniki pszczelarskie,
● warsztaty sensoryki miodu,
● Dni Otwartych Pasiek,
● pokazy uli obserwacyjnych,
● festiwale nauki i zajęcia dla dzieci i młodzieży.
8. Jakie są strony internetowe omawianych placówek?
● ZSR CKZ w Pszczelej Woli,
● Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie,
● Uniwersytet Rolniczy w Krakowie,
● Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
● SGGW w Warszawie,
● Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,
Szkoły pszczelarskie – podsumowanie i zaproszenie do świata miodu
Od Pszczelej Woli po Olsztyn, przez Kraków, Warszawę, Lublin i Wrocław – szkoły i uczelnie pszczelarskie w Polsce to nie tylko miejsca kształcenia zawodowego. To przestrzenie, gdzie pszczoły stają się nauczycielkami uważności, a miód symbolem cierpliwej pracy i harmonii z naturą.
Poznaliśmy historie pasjonatów, studentów i wykładowców, którzy budują most między wiedzą a praktyką, między dziedzictwem a nowoczesnością. Widzieliśmy dzieci uczące się odwagi przy ulach, młodych naukowców badających mikrobiotę pszczół i doświadczonych pszczelarzy dzielących się swoim doświadczeniem z kolejnymi pokoleniami. To właśnie w tych miejscach dojrzewa świadomość, że miód to coś więcej niż produkt. To owoc współpracy między ludźmi a przyrodą – lokalny, uczciwy, pachnący łąką, lasem i dziedzictwem ziemi, z której pochodzi.
Dlaczego to ważne dla Świętokrzyskiego Miodu Gryczanego?
Bo miód z regionu to także miód z człowieka. Z jego historii, wiedzy, troski i pasji. Świętokrzyski Miód Gryczany dojrzewa nie tylko w ulach, ale i w rękach ludzi, którzy przeszli drogę edukacji, praktyki i szacunku do przyrody. Wybierając miód z lokalnej pasieki, wybierasz nie tylko smak – wybierasz cały świat ludzi i instytucji, którzy stoją za jego jakością. Szkoły pszczelarskie są tego cichymi bohaterami.
Dołącz do pszczelej opowieści
Jeśli zaciekawiła Cię ta historia – podaj ją dalej. Odwiedź pobliską pasiekę. Zapytaj o pochodzenie miodu. Posłuchaj pszczół. Wspieraj edukację pszczelarską w Twoim regionie. Bo każda kropla miodu to opowieść, którą warto poznać.
Autorką artykułu jest Marzena Serafińska: społecznik i edukator pszczelarski, właścicielka Pasieki w Lipce, absolwentka ZSR CZK w Pszczelej Woli.
Materiał Partnera
